Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế, xã hội thì tình hình tội phạm trong cả nước nói chung và địa bàn Quảng Bình nói riêng có diễn biến phức tạp, xu hướng gia tăng. Theo số liệu thống kê từ năm 2014 đến 2018, toàn quốc đã xảy ra 5.519 vụ giết người do nguyên nhân xã hội. Các vụ án xảy ra đều được điều tra khám phá nhanh, bắt, xử lý đối tượng kịp thời, tuy nhiên đã để lại những hậu quả, thiệt hại lớn về người, gây hoang mang trong nhân dân và phức tạp về an ninh trật tự tại các đơn vị địa phương.
Nỗi lo của toàn xã hội
Giết người do nguyên nhân xã hội chủ yếu xuất phát từ những nguyên nhân như là: giết người do mâu thuẫn thù tức, đó là những mâu thuẫn âm ỉ, kéo dài (mâu thuẫn trong nội bộ gia đình, về tranh chấp đất đai, nợ nần tiền bạc, về tình ái…); do mâu thuẫn nhất thời (va chạm giao thông, xích mích trong uống rượu bia, từ lời nói, cử chỉ, thái độ…); do côn đồ càn quấy; do nạn nhân có lỗi, do mê tín, do bệnh lý, cùng quẩn…
Riêng ở địa bàn Quảng Bình, trong 05 năm qua, trên địa bàn đã xảy ra 2.619 vụ phạm pháp hình sự, trong đó có 49 vụ giết người (chiếm 0,18%) đều do nguyên nhân xã hội, làm chết 35 người, bị thương 35 người, 6 tháng đầu năm 2019 xảy ra 02 vụ giết người do nguyên nhân xã hội. Nổi lên một số vụ có tính chất rất nghiêm trọng, như: vụ giết người do mâu thuẫn xảy ra tại xã Trường Xuân, huyện Quảng Ninh vào ngày 7/7/2018; vụ giết người xảy ra ngày 2/10/2018 tại xã Xuân Ninh, huyện Quảng Ninh, do mâu thuẫn vợ chồng, đối tượng Nguyễn Xuân Tân đã dùng dao đâm vào bụng nạn nhân là chị Trương Thị Lý (vợ của đối tượng); vụ giết người xảy ra tại phường Quảng Phúc, thị xã Ba Đồn vào ngày 27/12/2018, cũng do mâu thuẫn tranh chấp trong gia đình, đối tượng Nguyễn Văn Quang đã giết bà Lê Thị Hồng N (là mẹ vợ của đối tượng).
Nguyên nhân sâu xa của tình trạng trên là do sự tác động xấu của mặt trái kinh tế thị trường; xu hướng coi trọng kinh tế, vì lợi ích vật chất người ta có thể làm bất cứ việc gì kể cả hành vi phạm pháp; nhân cách, đạo đức con người ngày càng tha hóa, biến chất. Bên cạnh đó, sự tác động của văn hóa phẩm đồi trụy, nhất là phim ảnh mang tính bạo lực mạnh làm cho tính cách của một bộ phận giới trẻ bị ảnh hưởng dẫn đến những hành vi phạm tội. Ngoài ra, công tác quản lý xã hội của một số cơ quan chức năng còn tồn tại nhiều yếu kém; các Ban ngành, đoàn thể chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung, việc phát hiện, giải quyết những tranh chấp, mâu thuẫn phát sinh trong nhân dân dẫn đến tội phạm giết người nói riêng.
Cần những giải pháp đồng bộ, thiết thực.
Để tăng cường công tác phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm giết người, nhất là giết người do nguyên nhân xã hội trong thời gian tới, Công an tỉnh Quảng Bình đề nghị Thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương chỉ đạo đơn vị mình thực hiện tốt những nội dung sau:
Tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị 48-CT/TƯ của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới, xá định rõ vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu về tình hình ANTT tại địa phương; ban hành chương trình, kế hoạch chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể tham gia phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm giết người, nhất là giết người do nguyên nhân xã hội.
Trong công tác phòng ngừa xã hội, các lực lượng nghiệp vụ Công an tỉnh tăng cường biện pháp tuần tra, kiểm soát thường xuyên, vào các giờ cao điểm tại các tụ điểm về ANTT để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi côn đồ, càn quấy gây rối TTCC, ngăn chặn các vụ xô xát, mâu thuẫn bộc phát có nguy cơ dẫn đến hành vi bạo lực; rà soát các loại đối tượng và phân công trách nhiệm cụ thể cho các lực lượng trong công tác quản lý, cảm hóa, giáo dục nhất là nhóm đối tượng có nguy cơ cao phạm tội giết người; phối hợp với các ngành có giải pháp quản lý người tâm thần ở gia đình và ngoài xã hội; quản lý, phòng ngừa đối tượng “ngáo đá” gây án…Phối hợp với các ngành tham mưu thực hiện tốt các quy định về phòng, chống tác hại của rượu bia; quản lý các loại hình kinh doanh sau 24 giờ.
Công an các đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch, chỉ đạo các lực lượng nhất là Công an cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn) chủ động thường xuyên phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, các mô hình tổ chức trị an tại cơ sở đề ra nhiều hình thức tuyên truyền cụ thể, thiết thực; lựa chọn các nội dung, biện pháp tuyên truyền phù hợp với đặc điểm tình hình từng địa bàn, khu dân cư, lứa tuổi, loại đối tượng. Trong đó, tập trung tuyên truyền về đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước đến mọi người dân; các quy định của pháp luật, nhất là những văn bản mới ban hành như: Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự, Luật Phòng, chống bạo lực trong gia đình, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Hòa giải ở cơ sở…; tuyên truyền các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức trong gia đình; nhân rộng, làm lan tỏa mạnh mẽ những gương người tốt việc tốt, tinh thần sẵn sàng yêu thương giúp đỡ lẫn nhau; cung cấp tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật, nguyên nhân, điều kiện xảy ra các vụ án, nhất là tác hại của việc sử dụng các chất kích thích, ma tuý, rượu, bia … để nhân dân lên án, cảnh giác, tự mình có ý thức phòng ngừa. Tuyên truyền ý thức tôn trọng pháp luật, tự giải quyết triệt để các mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ ngay từ cơ sở, kiên quyết không giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực.
Các đơn vị nghiệp vụ, Công an các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị có liên quan tăng cường quản lý Internet và mạng xã hội theo đúng các quy định của pháp luật, xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực này, nhất là các game online tráo phép có nội dung bạo lực, các video clip có hành vi cổ súy bạo lực, phim ảnh đồi trụy, mua bán vũ khí, công cụ hỗ trợ qua mạng…góp phần hạn chế tác động tiêu cực đến các tầng lớp nhân dân, nhất là thanh, thiếu niên.
BBT
