Cơ sở lưu trú, đặc biệt là các loại hình chung cư mini, nhà trọ luôn tiềm ẩn hiểm họa khôn lường khi có cháy, nổ xảy ra. Tình hình cháy, nổ tại các chung cư mini, nhà trọ những năm gần đây diễn biến khá phức tạp, gây thiệt hại không hề nhỏ về người và tài sản, để lại nỗi đau cho nhiều gia đình và gánh nặng cho xã hội.
Mới đây nhất vụ cháy chung cư mini 09 tầng ở số nhà 37, ngách 29/70 phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội xảy ra vào đêm ngày 12/9/2023 khiến 56 người chết và hàng chục người bị thương, thiệt hại về tài sản ước tính lên tới hàng tỉ đồng.
Chung cư mini, nhà trọ là loại hình nhà ở đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động có thu nhập trung bình và thu nhập thấp. Đây cũng là những nơi có nguy cơ cháy nổ cao do mật độ người ở đông đúc, diện tích sử dụng hạn chế, nhiều người ở chung trong một phòng chật hẹp sử dụng để ăn, ngủ, kết hợp bếp đun nấu hoặc nơi để phương tiện, ô tô, xe máy, bố trí nhiều vật dụng sinh hoạt, thậm chí nhiều người còn dự trữ, tồn chứa cả xăng dầu, hóa chất dễ cháy.
Chung cư mini, nhà trọ thường có kết cấu là dạng nhà ống, nằm sâu trong ngõ hẻm, phần lớn chỉ có một lối thoát duy nhất là cửa chính ở tầng 01, tuy nhiên vì tâm lý sợ mất trộm và tiện dụng nên chủ đầu tư, ban quản lý, chủ nhà trọ thường sử dụng cửa cuốn trên lối thoát duy nhất này khiến nó không còn đảm bảo là lối thoát nạn. Kết hợp với việc làm “chuồng cọp”, rào chắn toàn bộ bên trên dẫn đến không có lối thoát lên sân thượng hoặc không có lối thoát sang nhà bên cạnh khi xảy ra cháy, nổ ở các tầng bên dưới, khi đó cư dân, người thuê trọ chạy thoát nạn xuống dưới cũng chết vì cháy, chạy lên trên cũng chết ngạt vì khói khí độc. Những phía còn lại của chung cư mini, nhà trọ hầu hết tiếp giáp với các nhà dân xung quanh, không có lối thoát nạn trực tiếp ra bên ngoài khi xảy ra sự cố cháy, nổ. Bên cạnh đó, việc tự ý cơi nới không gian, câu mắc hệ thống đường dây dẫn điện không đúng quy định, sử dụng nhiều thiết bị tiêu thụ điện cùng lúc dẫn đến quá tải là một trong những nguy cơ, hiểm họa khôn lường có thể dẫn đến cháy, nổ bất cứ lúc nào.
Đa phần các chung cư mini, nhà trọ chưa được chủ đầu tư, ban quản lý, chủ nhà trọ và người thuê trọ quan tâm trang bị các phương tiện, dụng cụ chữa cháy, thoát nạn ban đầu hoặc trang bị nhưng còn thô sơ, chưa đầy đủ và ít khi được kiểm tra, bảo dưỡng, không thể đáp ứng yêu cầu thoát nạn và chữa cháy tại chỗ khi xảy ra sự cố cháy, nổ.
Do vậy, để đảm bảo công tác an toàn phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH) đối với chung cư mini, nhà trọ, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Quảng Bình khuyến cáo các biện pháp đảm bảo an toàn PCCC và CNCH như sau:
1. Đối với chủ đầu tư, ban quản lý chung cư mini, nhà trọ
– Tuân thủ các quy định về an toàn PCCC trong quá trình xây dựng, sửa chữa, cải tạo chung cư mini, nhà trọ như: Thẩm duyệt thiết kế, nghiệm thu về PCCC, lắp đặt các hệ thống, phương tiện, thiết bị PCCC đảm bảo theo quy định.
– Có sơ đồ chỉ dẫn thoát nạn cho toàn bộ công trình, từng khu vực, từng tầng. Có hệ thống đèn chiếu sáng sự cố, đèn chỉ dẫn thoát nạn. Không tự ý lắp đặt “chuồng cọp” và cửa cuốn trên lối thoát nạn, trường hợp đã lắp đặt thì tiến hành tháo bỏ hoặc phải mở thêm các cửa ở trên đó, đảm bảo là lối thoát nạn. Chuẩn bị sẵn thang dây, dây thả chậm tự cứu để thoát nạn khẩn cấp, dụng cụ phá dỡ để tạo lối thoát nạn khi có cháy, nổ xảy ra.
– Lắp thiết bị bảo vệ đóng, ngắt (cầu dao, cầu chì, aptomat) cho hệ thống điện chung toàn nhà, từng tầng, từng nhánh và từng thiết bị tiêu thụ điện có công suất lớn, thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, để kịp thời phát hiện các sơ hở, thiếu sót và có biện pháp khắc phục ngay đảm bảo an toàn PCCC.
– Định kỳ kiểm tra các phương tiện PCCC và CNCH đã trang bị tại chung cư mini, nhà trọ, đảm bảo hoạt động hiệu quả. Bố trí các phương tiện liên lạc khẩn cấp như loa, chuông cảnh báo… để báo động đến tất cả cư dân, người thuê trọ trong trường hợp có sự cố.
– Quy định chặt chẽ việc nấu nướng, thờ cúng, đốt vàng mã, sạc điện đối với xe đạp, xe máy điện, thiết bị tiêu thụ điện, đặc biệt là tại tầng hầm, khu vực để xe. Tổ chức các lớp tập huấn, tuyên truyền về kỹ năng an toàn PCCC cho người dân sinh sống tại các chung cư mini, nhà trọ.
2. Đối với cư dân, người thuê trọ
– Bố trí đồ dùng sinh hoạt, ô tô, xe máy và các phương tiện, dụng cụ có chứa xăng dầu, chất lỏng dễ cháy phải có khoảng cách an toàn đối với nguồn sinh lửa, sinh nhiệt. Không dự trữ xăng dầu, khí đốt và các chất lỏng dễ cháy khác.
– Không bố trí hệ thống điện (dây dẫn, ổ cắm, thiết bị tiêu thụ điện) sát gần các tường, sàn, trần, vách là các vật liệu dễ cháy. Trước khi rời khỏi nhà và trước khi đi ngủ phải kiểm tra nơi đun nấu, nơi thờ cúng, tắt các thiết bị điện không cần thiết. Khi sử dụng bàn là, bếp điện, máy sấy, lò sưởi phải có người trông coi, không để trẻ nhỏ, người già mắt kém, người bị tàn tật, người bị tâm thần sử dụng các thiết bị điện.
– Hạn chế sử dụng các vật liệu dễ cháy (gỗ, tấm nhựa, mút xốp…) để ốp tường, trần, làm vách ngăn nhằm hạn chế cháy lan, cháy lớn khi xảy ra sự cố cháy, nổ. Bố trí nơi thờ cúng, đun nấu hợp lý, bàn thờ phải làm bằng vật liệu khó cháy hoặc không cháy và có vách ngăn chống cháy lan sang khu vực xung quanh.
– Cửa có nhiều khóa nên sử dụng các loại khóa kiểu chìa khác nhau để dễ phân biệt khi mở. Phòng có trẻ nhỏ, người già, người tàn tật thì phải có nhiều biện pháp thoát nạn, cứu người phù hợp.
– Mỗi cư dân, người thuê trọ nên có dự kiến các tình huống và phương án thoát nạn khi có cháy, trang bị và sử dụng thành thạo các phương tiện, dụng cụ chữa cháy, thoát nạn ban đầu. Khi xảy ra cháy nổ, sự cố tai nạn, báo ngay cho lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH theo số điện thoại nóng 114, đồng thời sử dụng phương tiện được trang bị tại chỗ để chữa cháy và thoát nạn theo tình huống đã dự kiến.
Thanh Hà – PC07
