Trong xu thế nền kinh tế phát triển và hội nhập, việc đa dạng các ngành, nghề kinh doanh theo hướng tự do sẽ dẫn đến phát sinh những tiềm ẩn phức tạp trong công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự (ANTT). Điều đó đòi hỏi phải đưa một số ngành, nghề mà trong quá trình hoạt động kinh doanh có những điều kiện, phương tiện liên quan đến an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội vào quản lý theo quy định riêng, đó là những ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT. Công tác quản lý ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT là một trong những nội dung của công tác quản lý hành chính về trật tự xã hội và không thể thiếu trong quá trình quản lý xã hội của Nhà nước, góp phần phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật. Trong quá trình hoạt động, các cơ sở kinh doanh có các phương tiện, vật phẩm mà bọn tội phạm và đối tượng xấu thường lợi dụng và sử dụng những phương thức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt để hoạt động phạm pháp.
Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Bình có 1.627 cơ sở ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT, trong đó có 405 cơ sở kinh doanh lưu trú, 256 cơ sở kinh doanh karaoke, 357 cơ sở dịch vụ cầm đồ, 18 cơ sở xoa bóp (Massage), 74 cơ sở in, 466 cơ sở kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng, 07 cơ sở sản xuất con dấu, 42 cơ sở kinh doanh có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp (VLNCN), 02 công ty dịch vụ bảo vệ.
Trong những năm qua, các hoạt động lợi dụng cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật diễn biến phức tạp, như: Thuê khách sạn, nhà nghỉ để hoạt động mại dâm, tổ chức đánh bạc, sử dụng trái phép chất ma túy; đặc biệt một số đối tượng lợi dụng hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ để tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, cho vay với lãi suất cao… Trong năm 2016 và 6 tháng đầu năm 2017, lực lượng Cảnh sát QLHC về TTXH Công an tỉnh Quảng Bình đã tiến hành kiểm tra trên 1.000 cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT; nhắc nhở, chấn chỉnh hàng trăm thiếu sót, vi phạm, phát hiện lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính 27 trường hợp với số tiền 71.250.000 đồng.
Diễn biến hoạt động của tội phạm liên quan đến các cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT trên địa bàn tỉnh với nhiều phương thức, thủ đoạn mới đòi hỏi lực lượng Công an phải triển khai thực hiện nghiêm công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra hoạt động kinh doanh của các cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT … Qua đó, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn các loại tệ nạn xã hội trên địa bàn.
Thực tiễn, qua công tác quản lý, kiểm tra các cơ sở ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT trên địa bàn tỉnh nổi lên một số vấn đề sau:
1. Tính chất, mức độ vi phạm của các cơ sở ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT trên địa bàn chủ yếu mang tính chất vi phạm hành chính, chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe nên một số chủ cơ sở còn xem nhẹ, buông lỏng quản lý để các đối tượng lợi dụng hoạt động phạm tội; mặt khác, sự phát triển của các nhóm ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT như dịch vụ cầm đồ, karaoke … kéo theo sự phức tạp về ANTT như hoạt động bảo kê, đòi nợ thuê trái phép…
2. Tình trạng dịch vụ cầm đồ cầm cố với lãi suất cao, cầm cố tài sản do người khác phạm tội mà có, cầm cố tài sản mà giấy tờ sở hữu không chính chủ, tài sản cầm cố được chủ sở hữu cất giấu tại nơi khác không vào sổ sách, việc biến tướng giữa kinh doanh dịch vụ cầm đồ với với các ngành, nghề khác, chế tài xử lý liên quan đến nhiều ngành gây khó khăn trong việc kiểm tra, phát hiện, xử lý vi phạm.
3. Các cơ sở kinh doanh lưu trú không thực hiện đầy đủ công tác thông báo lưu trú theo quy định, còn tình trạng để người không có giấy tờ tùy thân vào lưu trú… gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý khi xảy ra các vụ việc liên quan đến ANTT tại cơ sở.
Thời gian tới, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, kiểm tra ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:
Một là, tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc có hiệu quả Nghị định số 96/2016/NĐ-CP, ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định điều kiện về ANTT đối với một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; Chỉ thị số 08/CT-BCA, ngày 19/9/2013 của Bộ trưởng Bộ Công an về tăng cường công tác quản lý nhà nước về ANTT đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ, dịch vụ đòi nợ. Quản lý hoạt động đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT phù hợp với thực tế, vừa đảm bảo quyền giao dịch dân sự vừa đảm bảo quản lý chặt chẽ hoạt động này.
Hai là, quan tâm tổ chức thanh tra, kiểm tra định kỳ, chú trọng kiểm tra đột xuất, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến hoạt động của các cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT. Thông qua công tác kiểm tra để chỉ ra những nguyên nhân, thiếu sót là điều kiện, khả năng mà các đối tượng, phần tử xấu lợi dụng để vi phạm pháp luật.
Đối với kinh doanh dịch vụ cầm đồ, tập trung kiểm tra quá trình hoạt động, nắm được những người đang làm việc trong các cơ sở; thống kê được chủng loại, số lượng, nguồn gốc, thủ tục, giấy tờ của các tài sản được đem cầm cố; nơi cất giữ tài sản, đặc biệt là những tài sản không có giấy tờ, giấy tờ có nghi vấn hoặc tài sản không xác định được chủ sở hữu. Chú ý phát hiện những tài sản là những vật chứng trong các vụ án hình sự như: Cướp, cướp giật, trộm cắp…
Đối với kinh doanh karaoke, dịch vụ massage, kiểm tra, rà soát các quy định về ANTT, các điều kiện an toàn về PCCC. Đối với những cơ sở kinh doanh karaoke, massage có dấu hiệu phức tạp về ANTT đã có vi phạm, nhất là tổ chức, chứa chấp hoạt động tệ nạn xã hội chủ động phối hợp với các lực lượng nghiệp vụ để có biện pháp đấu tranh xử lý kịp thời. Kiên quyết không để các cơ sở kinh doanh karaoke, dịch vụ xoa bóp hoạt động không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.
Đối với kinh doanh lưu trú, kiểm tra chấn chỉnh công tác đăng ký, quản lý khách lưu trú. Nâng cao ý thức cảnh giác của nhân viên lễ tân, nhân viên bảo vệ, chủ động phòng ngừa, phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật, tội phạm, tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm… lợi dụng các cơ sở kinh doanh lưu trú để hoạt động.
Đối với hoạt động kinh doanh, sản xuất có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, tập trung kiểm tra công tác bảo vệ, hệ thống hàng rào bảo vệ kho, cửa kho, khóa kho; công tác nhập, xuất kho và trong quá trình sử dụng VLNCN, việc niêm yết nội quy, biển báo, biển cấm, thông báo thời gian nổ mìn tại khu vực bảo quản, sử dụng VLNCN; việc lập và duyệt hộ chiếu nổ mìn…
Ba là, thường xuyên quan tâm công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật có liên quan đến công tác quản lý các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT; phương thức, thủ đoạn các loại tội phạm lợi dụng hoạt động phạm tội để các cơ sở kinh doanh biết và nâng cao ý thức cảnh giác, chủ động phòng ngừa. Tuyên truyền sâu rộng, đa dạng về hình thức tuyên truyền đến chủ cơ sở và người làm trong các cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT.
Bốn là, tăng cường công tác quản lý cán bộ, rà soát, bố trí cán bộ có năng lực, phẩm chất chính trị, đạo đức tốt để quản lý cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT. Tổ chức quán triệt cho cán bộ, chiến sĩ chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật về quản lý hoạt động đầu tư kinh doanh có điều kiện về ANTT. Quan tâm, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, chiến sĩ qua các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn. Tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, ý thức chấp hành quy chế làm việc, quy trình công tác, Điều lệnh Công an nhân dân; kịp thời phát hiện những cán bộ, chiến sĩ có hành vi bao che các vi phạm của cơ sở để có biện pháp ngăn chặn hoặc xử lý nghiêm minh theo quy định của Ngành và quy định của pháp luật.
Đại tá Nguyễn Văn Long
Trưởng phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về TTXH
