Từ sự cổ súy, lôi kéo, kích động của một số đối tượng có mục đích, động cơ không rõ ràng kèm theo đó là việc chưa nhận thức hết, cố tình không hiểu, không chấp hành của một số người dân tại thôn Thanh Bình 2 (xã Hưng Trạch, huyện Bố Trạch) đã có những hành vi chống đối lực lượng chức năng làm nhiệm vụ, cản trở hoạt động của doanh nghiệp một cách trái pháp luật. Sự việc này liên tục tiếp diễn, đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ hoàn thành dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam, gây dư luận xuất và mất ANTT tại địa phương.
Hành vi phản ứng thái quá từ người dân
Lý do của sự phản ứng thái quá này từ một số ít người dân tại thôn Thanh Bình 2 (xã Hưng Trạch, huyện Bố Trạch) xuất phát từ việc cấp vị trí mỏ khai thác cát trên tuyến sông Son (thuộc địa bàn xã Hưng Trạch và Cự Nẫm) phục vụ triển khai thi công dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam đoạn qua địa bàn tỉnh Quảng Bình. Số người dân này viện dẫn những lý do, yêu cầu không chính đáng, đi ngược lại lợi ích chung, chủ trương của Đảng, Nhà nước và trái với các quy định của pháp luật.
Trước khi cấp mỏ theo cơ chế đặc thù của Chính phủ, UBND tỉnh đã tính toán kỹ lưỡng, khoa học, theo đúng trình tự của pháp luật và phù hợp với tình hình đặc thù của địa phương, đảm bảo đơn vị thi công có nguồn vật liệu phục vụ thi công dự án trọng điểm Quốc gia theo chủ trương của Chính phủ. Để tạo sự đồng thuận trong Nhân dân, các cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương và doanh nghiệp đã tăng cường tuyên truyền, tổ chức họp dân, đối thoại và trực tiếp tháo gỡ những vướng mắc, bức xúc liên quan đến việc triển khai thi công dự án.
Tuy nhiên, vẫn còn một số người dân tại thôn Thanh Bình 2 lại cố tình không hiểu, không chấp hành và hùa theo sự kích động của một số đối tượng để có những hành vi trái pháp luật xuất phát từ sự phản ứng thái quá. Điển hình là vào khoảng 10h ngày 11/5/2024, khi đơn vị thi công tiến hành các hoạt động khai thác cát tại vị trí được cấp phép thì có khoảng 100 người dân thôn Thanh Bình 2 kéo đến phản đối hoạt động khai thác cát. Dù đã được lực lượng làm nhiệm vụ tuyên truyền, yêu cầu không có những hành vi cản trở, nhưng có 07 trường hợp người dân đã chèo đò và hơn 20 người dân bơi ra khu vực xà lan hút cát để reo hò, cản trở.
Do lo sợ người dân trên quá khích, tấn công nên số công nhân trên xà lan đã dùng vòi rồng phun nước để phun vào các khu vực xung quanh xà lan, nhưng số đối tượng quá khích vẫn tiếp tục tiếp cận và xâm nhập trái phép lên xà lan dùng các vật liệu sẵn có trên tàu để ném, đe dọa công nhân vận hành. Đồng thời, số người này đã tháo neo và cùng với số người dân đang ở phía bờ sông Thanh Bình 2 kéo xà lan về khu vực bãi bồi thôn Thanh Bình 2.
Khi lực lượng Công an có mặt để tuyên truyền, yêu cầu người dân chấp hành chấm dứt hành vi chiếm giữ tài sản trái phép, nhưng số người này không chấp hành. Đến 16h cùng ngày, khi Công an huyện Bố Trạch bố trí lực lượng tăng cường để tiếp cận khu vực người dân đã giữ xà lan khai thác cát của doanh nghiệp và kiểm tra tài sản bị thiệt hại thì một số người dân tiếp tục ngăn cản, có hành động quá khích, đe dọa tổ công tác.
Tối cùng ngày, người dân thôn Thanh Bình 2 tiếp tục dựng bạt tại khu vực người dân đang giữ xà lan trái phép của doanh nghiệp và phân công người giữ tài cho đến khi lãnh đạo cấp trên về đối thoại. Đến sáng ngày 12/5/2024, khi nước rút số người này cùng nhau cắm cọc, đắp bao cát nhằm mục đích giữ tàu và không cho tàu nổi khi nước lên.
Sự việc này không mới xảy ra lần đầu, mà trước đó vào ngày 24/2/2024, khi đơn vị được cấp mỏ dùng xà lan để tiến hành khảo sát, chuẩn bị khai thác tại khu vực sông Son thuộc địa phận thôn Khương Hà 1, xã Hưng Trạch (vị trí được cấp phép khai thác theo cơ chế đặc thù) thì có một số người dân địa phương tụ tập, ngăn cản.
Đến ngày 27/3/2024, khi đơn vị khai thác vận hành khai thác cát thì người dân tiếp tục kéo ra ngăn cản, phản đối và gây cản trở. Một số người dân đã dùng dao đâm thủng, cắt ống cao su chuyên dùng để hút cát nhằm mục đích không cho các phương tiện khai thác. Khi lực lượng Công an mời số người dân này về trụ sở để làm rõ về hành vi hủy hoại tài sản thì có khoảng 100 người dân, chủ yếu ở thôn Thanh Bình 2 tụ tập tại trụ sở UBND xã Hưng Trạch nhằm gây áp lực, ngăn cản lực lượng Công an xử lý 2 trường hợp trên.
Nghiêm trị các hành vi vi phạm pháp luật
Từ sự việc xảy ra vào ngày 11/5 vừa qua, trên mạng xã hội có một số đối tượng người địa phương đã có hành vi cổ súy, đưa thông tin trái với bản chất sự việc. Một số facebook cá nhân đăng tải nội dung, livestream cho rằng công ty CP ĐT và XD giao thông Phương Thành hút cát không phép và bình luận nhiều nội dung liên quan chính quyền, lực lượng làm nhiệm vụ không đúng, nhạy cảm…vv… gây ảnh hưởng đến ANTT và tạo nên dư luận xấu. Điển hình trong số này có facebook cá nhân của B. N. A. và một số cá nhân khác.
Vấn đề đã quá rõ ràng. Từ quy trình cấp phép, kỹ thuật khai thác, đảm bảo môi trường và các yếu tố khác đảm bảo lợi ích của địa phương, người dân nơi dự án được triển khai. Bản thân các cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương và cả doanh nghiệp thường xuyên tuyên truyền, tổ chức họp dân, đối thoại và trực tiếp tháo gỡ những vướng mắc, bức xúc liên quan. Trong khi đại đa số người dân đồng thuận về chủ trương lớn, lợi ích chung và vì sự phát triển của đất nước, tỉnh nhà của dự án trọng điểm Quốc gia kết nối Bắc – Nam từ cung đường cao tốc với bao kỳ vọng, đổi thay.
Nhưng điều không rõ ràng và khó hiểu là những hành vi cố tình cản trở, chống đối sự hoạt động bình thường, hợp pháp của đơn vị thi công từ một số người dân tại thôn Thanh Bình 2 lại diễn ra sau tất cả những động thái cầu thị và trách nhiệm của đó. Tuy nhiên, việc quy kết “người dân quá khích chống đối, cản trở và có hành vi vi phạm pháp luật” xảy ra tại xã Hưng Trạch (huyện Bố Trạch) hôm 11/5 vừa qua chưa thực sự chuẩn xác. Mà đó là những hành vi không thể chấp nhận được của một số đối tượng xấu, có động cơ mục đích không rõ ràng… chứ không phải là “dân”.
Tin chắc rằng nếu như không có sự cổ súy, lôi kéo và kích động của những đối tượng này chắc hẳn không có sự việc đáng tiếc xảy ra vừa qua. Khi tâm lý của những người tham gia này vẫn nghĩ rằng “cả làng cùng làm cùng chịu”, “cơ quan chức năng khó xử lý được cả tập thể”, hay cả trong trường hợp xảy ra mà bị xử lý thì số đông người dân tụ tập kéo lên cơ quan chức năng gây sức ép… Điều rất đáng nói, khi những thành phần tham đa phần là phụ nữ, trẻ em. Những đối tượng dễ bị lôi kéo, kích động hoặc hiếu kỳ theo đám đông, ảnh hưởng sự tác động vô thức của môi trường xung quanh, không hiểu rõ hoặc không nhận thức đầy đủ ý nghĩa của hành động mình đang thực hiện.
Cho nên, nhìn đúng bản chất sự việc, cần nghiêm trị những đối tượng chủ mưu, kích động, lôi kéo đã lợi dụng tình cảm, nhận thức chưa rõ ràng của Nhân dân để phát tán những lời kêu gọi dưới vỏ bọc “bảo vệ bãi cát vùng đệm Phong Nha”, “làng T. B. 2 mãi đỉnh”..vv.. trên mạng xã hội nhằm kích động, lôi kéo người dân tham gia, có những hành vi cản trở, chống đối lực lượng làm nhiệm vụ, gây mất ANTT.
Trong tình thế “tiến thoái lưỡng nan” của đơn vị thi công, bởi nguy cơ chậm tiến độ thi công dự án cao tốc Bắc – Nam là chắc chắn và những thiệt hại kinh tế là không thể đong đếm được. Chính vì vậy, ngày 13/5/2024 đơn vị thi công đã làm đơn gửi lãnh đạo tỉnh, cơ quan chức năng địa phương và Công an tỉnh nhằm có giải pháp quyết liệt, xử lý nghiêm đối với hành vi cản trở hoạt động bình thường, cố ý gây thương tích, phá hoại và cưỡng đoạt tài sản làm ảnh hưởng tiến độ thi công dự án trọng điểm Quốc gia.
Có thể khẳng định rằng, không một ai đứng trên, đứng ngoài pháp luật và chắc chắn rằng những hành vi trái pháp luật sẽ bị nghiêm trị. Hiện, Công an tỉnh đang chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ và Công an huyện Bố Trạch thu thập, cũng cố tài liệu để xử lý nghiêm đối với các đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật, nhất là đối tượng có vai trò chủ mưu, cổ súy đã xảy ra tại địa bàn xã Hưng Trạch (huyện Bố Trạch) vào ngày 11/05/2024 vừa qua; đồng thời triển khai biện pháp đấu tranh, xử lý dứt điểm và quyết liệt nhằm đảm bảo ANTT tại địa phương.
Trần Tuấn
