Vào ngày 31 tháng 12 năm 1951, Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) ra Nghị quyết tổ chức Nha Công an Trung ương, trong đó thành lập phòng Chấp pháp thuộc Ty Bảo vệ chính trị; Ban chấp pháp thuộc phòng Bảo vệ chính trị của Công an Liên khu với nhiệm vụ “Bắt, hỏi cung đối tượng của các vụ án do thám phản động”. Đây là mốc son quan trọng ghi dấu sự ra đời của lực lượng An ninh điều tra (ANĐT) và ngày 31 tháng 12 hằng năm trở thành ngày truyền thống của lực lượng ANĐT. Đây là lực lượng hoạt động nghiệp vụ An ninh, đồng thời là cơ quan tư pháp duy nhất của lực lượng An ninh có chức năng điều tra theo trình tự thủ tục tố tụng đối với các loại tội phạm xâm phạm An ninh quốc gia và các loại tội phạm khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự.
Trải qua 67 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cùng với lực lượng ANĐT cả nước, lực lượng ANĐT Công an tỉnh Quảng Bình luôn được sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh, chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan bảo vệ pháp luật, các lực lượng khác trong và ngoài ngành Công an, sự đùm bọc, tin cậy và giúp đỡ to lớn của quần chúng nhân dân. Qua các giai đoạn lịch sử khác nhau, lực lượng ANĐT luôn tuyệt đối trung thành với Đảng và Tổ quốc, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và ngành Công an giao phó, hết lòng phục vụ nhân dân, mưu trí, sáng tạo, lập nhiều chiến công, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng ANĐT đã khám phá nhiều vụ án gián điệp, phản động, góp phần làm thất bại âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch, cùng quân và nhân dân cả nước làm nên thắng lợi của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, giải phóng dân tộc, giải phóng đất nước. Hòa bình lập lại, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, trong thời kỳ tỉnh Bình Trị Thiên, lực lượng ANĐT vừa xây dựng vừa chiến đấu, phục vụ có hiệu quả việc khắc phục hậu quả sau chiến tranh, kiến thiết xây dựng quê hương, đất nước.
Năm 1989, tỉnh Quảng Bình được tái lập theo Nghị quyết của Quốc hội. Cùng với đội hình chung của cán bộ, chiến sỹ Công an tỉnh Quảng Bình, lực lượng ANĐT không ngừng nỗ lực thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự trên “quê nhà”. Lực lượng ANĐT đã tích cực phối hợp với các lực lượng khác để chủ động nắm chắc tình hình, điều tra xử lý các vụ án xâm phạm An ninh quốc gia và các loại tội phạm khác theo thẩm quyền, góp phần làm thất bại âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới của đất nước.
Cơ quan ANĐT phối hợp với lực lượng trinh sát điều tra, làm rõ các vụ án lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo để truyên truyền, xuyên tạc chống chế độ như vụ “Hoàng Kim Trình xảy ra vào tháng 11/1990”, vụ “Nguyễn Thừa Vương (1996)”… Trong các vụ án này, lực lượng ANĐT đã khẩn trương thu thập, củng cố tài liệu chứng cứ với thời gian nhanh nhất, tiến hành khởi tố vụ án, bắt, khám xét, sớm kết thúc vụ án đưa ra xét xử trước pháp luật, không để xảy ra phức tạp, góp phần ổn định tình hình chính trị tại địa phương. Thụ lý điều tra các vụ án buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới; Cướp biển có yếu tố nước ngoài, như các vụ án“Trương Tú và Trương Luận (1994) cùng đồng bọn giết, cướp tàu nước ngoài trên biển”,“Tàu Mai Hưng 05 (1997) vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thu giữ gần 3 tỷ đồng sung công qũy Nhà nước”…
Với tinh thần kiên quyết đấu tranh với các loại tội phạm, điều tra làm rõ để xử lý nghiêm minh theo pháp luật, Cơ quan ANĐT đã phối hợp với các đơn vị, địa phương tiến hành khởi tố điều tra hàng trăm vụ án, bị can với các tội danh: Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức; tổ chức người khác trốn đi nước ngoài; tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép vật liệu nổ; tàng trữ, mua bán, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng; phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về An ninh quốc gia… Ngoài ra, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Quảng Bình đã được Lãnh đạo Bộ Công an, Lãnh đạo Công an tỉnh Quảng Bình giao điều tra làm rõ nhiều vụ án rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến hoạt động kinh tế…Kết quả điều tra các vụ án, ngoài làm rõ hành vi phạm tội của các đối tượng, Cơ quan ANĐT đã kịp thời phát hiện, kiến nghị với các cơ quan, ban, ngành nhiều sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, quản lý cán bộ… góp phần hoàn thiện chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước, bảo vệ chính trị nội bộ, lợi ích, tài sản của Nhà nước và công dân, phục vụ đắc lực công cuộc phát triển kinh tế – xã hội. Chỉ tính riêng trong năm 2017, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Quảng Bình đã thụ lý điều tra 18 vụ án/31 bị can; thực hiện 32 Ủy thác điều tra, phối hợp điều tra của Công an các tỉnh, thành phố liên quan đến 87 bị can; tiếp nhận, giải quyết 17 tin báo, tố giác liên quan đến 19 đối tượng.
Trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng ANĐT Công an tỉnh Quảng Bình luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng; làm tốt công tác chính trị, tư tưởng đối với cán bộ, chiến sỹ (CBCS). Chi bộ phòng ANĐT nhiều năm được công nhận là chi bộ trong sạch vững mạnh. Hoạt động của các tổ chức Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên được đẩy mạnh, phát huy hiệu quả trong các hoạt động thiện nguyện hướng về cuộc sống cộng đồng, góp phần tạo hình ảnh đẹp, thân thiện của người chiến sỹ Công an trong quần chúng nhân dân. CBCS đơn vị luôn giữ vững được bản lĩnh chính trị, tư cách đạo đức, có lối sống trong sạch, lành mạnh, đủ sức đề kháng để chống lại các biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa. Với vai trò là những điều tra viên, cán bộ điều tra trực tiếp tham gia điều tra các vụ án, CBCS từng bước nâng cao được phẩm chất, năng lực công tác, đảm bảo hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Với những thành tích đạt được, lực lượng an ninh điều tra Công an Quảng Bình được Bộ Công an, Giám đốc Công an tỉnh và Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình tặng nhiều Bằng khen và Giấy khen. Nhiều lượt CBCS được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở liên tục nhiều năm liền, được Chủ tịch UBND tỉnh, Bộ Công an ,Giám đốc Công an tỉnh tặng Bằng khen và Giấy khen các loại vì đã có thành tích trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và các phong trào thi đua khác.
Hiện nay, tình hình hoạt động của các loại tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của cơ quan ANĐT diễn biến ngày càng nguy hiểm, phức tạp, đặc biệt là hoạt động của các tổ chức phản động lưu vong, số đối tượng cơ hội chính trị, phản động trong dân tộc, tôn giáo. Tự hào về truyền thống vẻ vang, trước yêu cầu, nhiệm vụ được giao, đặc biệt là trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp 4.0, CBCS phòng ANĐT cần thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:
Thứ nhất, cần nhận thức rõ mục đích cao nhất của Công tác ANĐT là giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, phục vụ yêu cầu chính trị, đối ngoại, bảo đảm yêu cầu pháp luật. Quán triệt và thực hiện tốt quan điểm “An ninh chủ động” trong triển khai các mặt công tác An ninh điều tra, nhất là trong nắm tình hình, thu thập tài liệu, chứng cứ về các hành vi vi phạm pháp luật của các loại tội phạm.
Thứ hai, coi trọng công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng ANĐT thực sự trong sạch, vững mạnh. Thường xuyên rèn luyện, giáo dục đội ngũ cán bộ, chiến sỹ có lập trường tư tưởng vững vàng, kiên định, tinh thông nghiệp vụ, giỏi về pháp luật, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân; luôn vững vàng trước sự tấn công của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm khác; nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy với công việc, khắc phục khó khăn, gian khổ; nhạy bén, mưu trí, dũng cảm trong công tác và chiến đấu.
Thứ ba, tăng cường điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị áp dụng khoa học kỹ thuật trong hoạt động điều tra, trong đó có việc trang bị các thiệt bị ghi âm, ghi hình đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm của lực lượng ANĐT.
Thứ tư, nâng cao hơn nữa hiệu quả phối hợp giữa lực lượng ANĐT với Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp trong điều tra, truy tố, xét xử các vụ án xâm phạm ANQG và các vụ án thuộc thẩm quyền điều tra trong tình hình mới./.
Trung tá, Ths Hoàng Thanh Chung
Phó Trưởng phòng An ninh điều tra
